Ατενίζω

Παρά τις αντίθετες προβλέψεις της μετεωρολογικής υπηρεσίας, γκρίζα σύννεφα μαζεύονται ξαφνικά πάνω από τη λίμνη. Οι ψαράδες κινητοποιούνται, αρχίζουν να μαζεύουν δίχτυα, καλάμια και δολώματα, τα φορτώνουν στα αυτοκίνητά τους. Όλοι εκτός από έναν.
Α: Τι κάθεσαι εκεί βρε άνθρωπε; Δεν βλέπεις τον καιρό; Έρχεται καταιγίδα! Δεν τα μαζεύεις σιγά σιγά;
Β: Μπα, έτσι κι αλλιώς κάποια στιγμή θα πεθάνω.

Ποικίλες θα μπορούσαν να είναι οι αντιδράσεις στην παραπάνω απάντηση του Β. “Χτύπα ξύλο, κουνήσου από τη θέση σου”, θα έλεγε κάποιος. “Τρελός είναι αυτός” θα σκεφτόταν ένας άλλος. “Βρε μάζεψέ τα και πάμε, έλα να σε βοηθήσω” θα έλεγε κάποιος τρίτος που δε θα είχε ακούσει καν, γιατί δεν είχε συνηθίσει να ακούει. Πόσοι θα έβρισκαν φυσιολογική την απάντησή του ωστόσο;

Κι όμως, η ίδια η φύση έχει ορίσει αυτή την απάντηση σε κάθε ερώτηση. Είναι η τελευταία πράξη, το τέλος. Στην ελληνική γραμματεία μάλιστα η λέξη “τέλος” ερμηνεύεται ως
α) δασμός, δηλαδή το χρέος που έχει προκύψει από μια χρήση (π.χ. τέλη κυκλοφορίας),
β) σκοπός (οι δευτερεύουσες προτάσεις που αρχίζουν με “για να” ονομάζονται τελικές προτάσεις).

Η τεράστια τομή στην ανθρώπινη ιστορία συμβαίνει με τη γνώση ότι ο θάνατος είναι αναπόφευκτος για όλους. Οι ανθρωπολόγοι τοποθετούν αυτή την περίοδο περίπου 70.000 χρόνια πριν (Γνωσιακή Επανάσταση). Στην αρχαία ελληνική μυθολογία η γνώση αυτή έρχεται με την κατάκτηση της φωτιάς, την οποία έκλεψε ο Προμηθέας από τον Όλυμπο και την έφερε στους ανθρώπους και οι οποίοι έτσι πλησιάζουν περισσότερο τους θεούς. Αλλά και σύμφωνα με τη χριστιανική θρησκεία ο άνθρωπος διαπράττει το υπέρτατο αμάρτημα όταν δοκιμάζει από το δέντρο της Γνώσης του Καλού και του Κακού. Εδώ η γνώση αυτή συμπίπτει με την πτώση και την έξωση από τον Παράδεισο, αφού σταματά πλέον η εποχή της αγνότητας και της αθωότητας (αντίστοιχης των υπολοίπων ζωντανών πλασμάτων) και δίνεται η δυνατότητα για τη θεϊκή συνειδητοποίηση, την οποία ο άνθρωπος κρίνεται ανίκανος να διαχειριστεί (και ποιος μπορεί να αμφιβάλει γι’ αυτό μέχρι σήμερα). Το γεγονός όμως παραμένει το ίδιο.

Το καθοριστικό βήμα για να αποκτήσει η ζωή μας νόημα είναι να περάσουμε από τη γνώση του θανάτου στη συνειδητοποίηση. Όσο κι αν η γνώση αυτή έχει επιτευχθεί ιστορικά, η συνειδητοποίηση είναι καθαρά δική μας εσωτερική υπόθεση, δεν αποτελεί κοινό κτήμα για όλους τους ανθρώπους και δεν εξαρτάται από τον τόπο και τον χρόνο. Σε λίγους έχει συντελεστεί, στους περισσότερους δεν θα γίνει ποτέ. Σε όλους όμως είναι δυνατόν να γίνει εδώ και τώρα.

Η βαθιά συνειδητοποίηση αυτή δεν πρέπει να προκαλεί αρνητικά συναισθήματα αφού αποτελεί ένα θετικό γεγονός. Από τη στιγμή αυτή ο άνθρωπος αναγεννάται. Κατανοεί το χρέος που έχει προκύψει από τη στιγμή της γέννησής του και εργάζεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής του με σκοπό να το αποπληρώσει. Αισθάνεται πλέον την ανάγκη να αφήσει το αποτύπωμά του για όσο υπάρχει, θέλει να δημιουργήσει, να προσφέρει. Και δεν είναι μόνος του, συμμετέχει σε μια ομαδική δημιουργική προσπάθεια, μια συναυλία με ενορχηστρωτή την ίδια τη Φύση, συμμετέχει στη Δημιουργία. Πλησιάζει τον Θεό, όχι με υπερηφάνεια (αυτό που τον απομακρύνει είναι η αλαζονική πεποίθηση ότι γίνεται ισάξιός του), αλλά με ταπεινότητα. Η κάθε του πράξη γίνεται με την επίγνωση ότι μπορεί να είναι η τελευταία, κι αυτό τον ωθεί να τη βιώνει με όλες του τις αισθήσεις, ίσως και πέρα από αυτές, και να την απολαμβάνει. Υπηρετεί τον σκοπό του με επιμονή, υπομονή και συνέπεια.

Αν τα γκρίζα σύννεφα δεν έφερναν μαζί τους και τη βιασύνη κι αν η συμπυκνωμένη φράση του Β αναλυόταν σε όλη τη νοητική της διαδρομή, ο διάλογος της ιστορίας μας ίσως να εκτυλισσόταν κάπως έτσι:

Α: Τι κάθεσαι εκεί βρε άνθρωπε; Δεν βλέπεις τον καιρό; Έρχεται καταιγίδα! Δεν τα μαζεύεις σιγά σιγά;
Β: Γιατί να τα μαζέψω;
Α: Γιατί θα βραχείς!
Β: Και τι σημαίνει αυτό;
Α: Θα σου χαλάσει την απόλαυση!
Β: Γιατί να συμβεί αυτό; Δεν μπορώ να απολαύσω εξ’ ίσου τη βροχή;
Α: Μα, μπορεί να κρυώσεις.
Β: Και γιατί αυτό είναι σημαντικότερο από το ψάρεμα;
Α: Το κρύωμα μπορεί να αποδειχθεί σοβαρό, να σε ταλαιπωρήσει.
Β: Και πάλι, γιατί αυτό πρέπει να με κάνει να αναβάλω αυτό που διάλεξα να κάνω σήμερα, τώρα;
Α: Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί επιμένεις τόσο!
Β: Επιμονή, υπομονή και συνέπεια.
Α: ……….. (παύση)……….. Μπορεί να στο γυρίσει σε πνευμονία! Μπορεί να κινδυνεύσει η ζωή σου, δεν είσαι νέος άνθρωπος πια! Δεν είναι κρίμα;
Β: Μπα, έτσι κι αλλιώς κάποια στιγμή θα πεθάνω.

Ο ψαράς μας έχει κάνει την επιλογή να ζει την κάθε στιγμή. Αν μη τι άλλο τώρα φαίνεται κάπως σοφότερος, έτσι δεν είναι;

*Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα το atenizo.eu.