Το άρθρο που θα διαβάσετε έχει ένα πολύ βιαστικό τέμπο. Μοιάζει με ένα ξέφωτο που προβάλλει ξαφνικά ανάμεσα στους θάμνους και στα δέντρα. Το γράφει ένας άνθρωπος που τρέχει μες το δάσος. Μια δραστηριότητα που κάνει καθημερινά για χρόνια. Και που ξαφνικά τον οδηγεί στο να σκεφτεί τα ξέφωτα που έχει προσπεράσει στην ζωή του, σα να περνάει φωτοσκιάσεις. Και θέλει τώρα να τα επισκεφτεί ξανά, να τα εξετάσει με προσοχή, να επιβραδύνει και να μείνει στο καθενα όσο τον καλεί η καρδιά του.
Αυτόν τον καιρό, τον καιρό του κορονοϊού και της κοινωνικής απόστασης, όπου είχε επιβληθεί περιορισμός κατ’οίκον και μερική αναστολή εργασίας, ο κόσμος έχει χρόνο να σκεφτεί. Και αν είναι τυχερός και επίμονος, ίσως μπορέσει να φτάσει να νοιώσει ξεχασμένα συναισθήματα. Να τα νοιώσει με μια καταχωνιασμένη έκπληξη: πού ήσαν αυτά θαμμένα και σιωπούσαν; Αν σιωπούσαν. Ότι έχει μέσα του ανακινείται. Και ως κοινωνικό όν έχει ανάγκη να μοιραστεί αυτά που σκέφτεται.
Διάβασα λοιπόν κάπου ότι λόγω του social distancing και της καραντίνας, ο κόσμος ζει μεγάλες εντάσεις, παρουσιάζει πολλές νοητικές διαταραχές. Τι σημαίνει αυτό; Ο κόσμος ονομάζει νοητική διαταραχή την ψυχική κατάσταση της επαφής με ότι του συμβαίνει πραγματικά. Δεν έχουμε μάθει να κάνουμε χώρο στα συναισθήματά μας και όταν αυτά εμφανίζονται χαλάει η κανονικότητα της αντίληψης που έχουμε για την ζωή μας. Μια δεύτερη σκέψη που γεννιέται αυθόρμητα, είναι ότι η σωστή διατύπωση θα ήταν ότι η καραντίνα μας αποκάλυψε κάποιες από τις πολλές νοητικές διαταραχές που κρύβουμε μέσα μας. Μας τις αποκάλυψε, δεν τις προκάλεσε. Η συνήθως θορυβώδης ζωή μας δεν μας αφήνει να ακούσουμε τι συμβαίνει μέσα μας. Έχουμε πάντα πρόχειρη μια δικαιολογία για να βγούμε έξω και να μην μείνουμε με ότι μας δυσκολεύει. Μεταφορικά το «μένουμε σπίτι» συνδέθηκε με το «μένω με τον εαυτό μου». Ενώπιος ενωπίω.
Πολλοί λένε ότι όταν τελειώσει όλο αυτό, ο κόσμος θα έχει γίνει πιό σοφός. Μακάρι. Όμως η ευκολία που το λένε αυτό με κάνει καχύποπτο: μοιάζει σαν να προσπαθούν να καθησυχάσουν τον εαυτό τους. Τα σκοτάδια που κρύβουμε μέσα μας είναι μάλλον απίθανο να διαλυθούν σε μια στιγμή. Κάποιος που απέφυγε όλη του την ζωή να δει τον εαυτό του όπως είναι, είναι πολύ δύσκολο να το κατορθώσει σε δύο μήνες.
Είναι όμως οι δύο αυτοί μήνες μια εξαιρετική ευκαιρία για όσους είναι αναζητητές να έρθουμε αντιμέτωποι με τα βαθύτερα ερωτήματα, αυτά που κρύβονται κάτω από την επιφάνεια και τις κραυγές. Να κρυφοκυττάξουμε πίσω από την πλήξη, πίσω από τον φόβο, πίσω από την έξαψη ή την οργή. Αν κάποιος δεν είναι ή δεν θέλει να έρθει σε επαφή με τις επιλογές του ή απλά με ότι συμβαίνει στην ζωή του, τότε δεν θα το κάνει ούτε σε αυτή την περίσταση. Θα το κάνει όποιος βαρέθηκε να αυταπατάται, όποιος βαρέθηκε να εξαπατά τους άλλους. Θα το κάνουν όσοι είναι εραστές της αλήθειας.
Η αλήθεια δεν είναι σχετική. Για τον καθένα είναι η ανάκληση της ακριβούς μνήμης: όλα όσα τον καθόρισαν και τον έκαναν να χαράξει πορεία. Αλήθεια είναι η ανάκληση από την λήθη. Αλήθεια είναι η επίγνωση του τι πραγματικά σου συμβαίνει.
GLOBALISATION VERSUS LOCALISATION
Αυτό το lock down έδωσε στην παγκόσμια κοινότητα μια πρώτης τάξης ευκαιρία να επανεκτιμήσει το εδώ και τώρα, την γειτονιά, την τοπική κοινότητα και τις τοπικές συνθήκες. Αναπτύχθηκε μια νέα συνειδητότητα για την αξία του παρόντος χρόνου/τόπου. Μάθαμε να δίνουμε αξία στο παρόν και στο τοπικό, σε παράλληλη και ταυτόχρονη επαφή με την αίσθηση της παγκόσμιας κοινότητας, της ανθρωπότητας που κατοικεί στον πλανήτη. Αποκτήσαμε ξανά ενσυναίσθηση για την εσωτερική και την εξωτερική πραγματικότητα που επικρατεί στον κόσμο μας. Και ίσως ο κόσμος μας, η αντίληψή μας, να αγκάλιασε και άλλες διαστάσεις.
Η παγκοσμιοποίηση κινδύνευε –και εν πολλοίς είχε ξεπέσει στο επίπεδο της εικονικής πραγματικότητας και της εξιδανικευμένης αισθητικής του τύπου του Instagram και του Pinterest. Αυτό άλλαξε απότομα, όταν όλοι αναγκαστήκαμε να γειωθούμε βίαια στο παρόν. Ο Κόσμος άρχισε να αποκτάει ξανά βάθος, έναν ρεαλισμό που είχε εκπέσει σε μια επίπλαστη επίπεδη κανονικότητα. Τα πράγματα απόκτησαν ξανά όρια, περιορισμούς, κίνδυνο, προσοχή, προσωπική και συλλογική ευθύνη.
Η virtual από την πραγματική πραγματικότητα δοκιμάστηκαν στην πράξη. Όλοι μας αρχίσαμε να ξεκαθαρίζουμε τι είναι πραγματικό, τι θέλουμε, τι έχουμε, τι μας λείπει. Όλοι αναμετρηθήκαμε με τους φόβους μας και την παράνοια, δηλαδή με αυτό που είναι αληθινό από την μία μεριά, ρεαλιστικά αληθινό, σε αντίθεση με ότι αποτελεί ψυχολογική κατασκευή ή φαντασίωση. Η καραντίνα και η στέρηση λειτούργησε σαν reality test: ξεχώρησε την ήρα* από το στάρι.
*Ήρα είναι το ζιζάνιο, δηλαδή το άχρηστο.
Ο Covid19 είναι η ήρα. Το στάρι είναι η ζωή. Ο κόσμος, ο πλανήτης γη, απέκτησε ξανά βάθος, απέκτησε ιερότητα και κρυφά μέρη. Παρά την ηλεκτρονική ιχνηλάτηση των πάντων, οι εσωτερικές πνευματικές δυνάμεις της ανθρωπότητας είναι ο πρωταγωνιστής της ημέρας. Για όσους μπορούν να αφουγκραστούν τα μηνύματα των καιρών εννοείται. Έχουμε πολλά να δούμε και να πράξουμε.
Η αγγλική λέξη confinement που έχει χρησιμοποιηθεί για την καραντίνα, σημαίνει τόσο περιορισμός και απομόνωση, αλλά επίσης και τοκετός/λοχεία. Ο αυτό-περιορισμός είναι ο τοκετός που οδηγεί στην γέννηση.
Αθήνα – Δευτέρα 20 Απριλίου και Κυριακή 3 Μαίου 2020
Ατενίζω 